Συγγραφικές Ιδιοτροπίες και Εκκεντρικότητες

Είναι πράγματι ιερή η ώρα της συγγραφικής δημιουργίας. Προϋποθέσεις που μπορεί να φανταζόμαστε αποτελούν, ενδεχομένως, η απόλυτη ησυχία ή ένα οργανωμένο γραφείο, ώστε να αποφευχθούν οποιουδήποτε είδους περισπασμοί. Για πολλά από τα σπουδαία πνεύματα της λογοτεχνίας, ωστόσο, οι συνθήκες της συγγραφής ήταν εξαιρετικά ιδιαίτερες αγγίζοντας τα όρια της εκκεντρικότητας ή και της εμμονής.

Ο Αμερικανός συγγραφέας Έρνεστ Χέμινγουεϊ, καταρχάς, ήταν εξαιρετικά ευαίσθητος απέναντι στη ζέστη και για τον λόγο αυτόν, ξυπνούσε πολύ νωρίς το πρωί, ώστε να μην τον πιάσει η υψηλή θερμοκρασία. Έγραφε πάντα στην κρεβατοκάμαρά του, όπου διατηρούσε το γραφείο και τη γραφομηχανή του, τα οποία, όμως, δεν χρησιμοποιούσε ποτέ, γιατί προτιμούσε να γράφει όρθιος. Έγραφε, σταματούσε, περπατούσε μέσα στο δωμάτιο και ξανασυνέχιζε. Χρησιμοποιούσε μόνο μολύβια, τα οποία έξυνε μανιωδώς, ώστε να χαλάει αρκετά τη μέρα.

Ο Άγγλος μυθιστοριογράφος Κάρολος Ντίκενς ακολουθούσε ένα ιδιαίτερα αυστηρό, αλλά κυρίως πολύ συγκεκριμένο πρόγραμμα. Συνήθιζε να γράφει από τις 9 το πρωί μέχρι τις 2 το μεσημέρι, χωρίς να παρεκκλίνει ούτε λεπτό. Απαιτούσε απόλυτη ησυχία, αλλά και τάξη, καθώς τα αντικείμενα στο γραφείο του, η πένα το μελάνι ή τα διακοσμητικά αγαλματίδια, ήταν τοποθετημένα πάντοτε σε συγκεκριμένη θέση. Η εμμονή να βρίσκονται όλα στη θέση τους, λέγεται ότι έφτανε μέχρι και… τις τρίχες των μαλλιών του, τα οποία χτένιζε διαρκώς με μια χτένα που είχε πάντοτε μαζί του, ώστε να μην εξέχει τίποτα.

Αυστηρό πρόγραμμα διατηρούσε και η Αγγλίδα πρωτοπόρος της λογοτεχνίας του 20^ου αιώνα Βιρτζίνια Γουλφ, η οποία έγραφε καθημερινά δυόμιση ώρες -ακριβώς και πάντα όρθια- σε κεκλιμένο γραφείο 90 μοιρών, το οποίο της επέτρεπε να διατηρεί την εποπτεία του έργου της και από κοντά και από μακριά.

Φαινομενικά ανοργάνωτος ο δημιουργός του μυθιστορήματος «Λολίτα» Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ, έγραφε τα έργα του σε μικρά χαρτάκια σημειώσεων. Συνήθιζε, μάλιστα, να φυλάει χαρτάκια κάτω από τα μαξιλάρι του, ώστε να μπορεί γρήγορα να σημειώσει όποια ιδέα τον επισκεπτόταν, ακόμα και στον ύπνο. Τα χαρτάκια αυτά, ωστόσο, δεν βρίσκονταν διάσπαρτα, αλλά επιμελώς τοποθετημένα σε κουτιά.

Η αριστουργηματική «Παναγία των Παρισίων» του Βίκτωρος Ουγκώ δημιουργήθηκε, όπως και πολλά από τα έργα του μεγάλου δημιουργού, σε συνθήκες πραγματικού εγκλεισμού. Για το συγκεκριμένο βιβλίο, μάλιστα, επειδή είχε πολύ αυστηρό χρονοδιάγραμμα, ο συγγραφέας έδωσε όλα του τα ρούχα στην καμαριέρα του δωματίου που είχε νοικιάσει, για να μην μπορεί να βγει από το σπίτι, και έμεινε να γράφει τυλιγμένος με μια κουβέρτα ή ολόγυμνος, όπως λέγεται, έχοντας στη διάθεσή του μία πένα και ένα δοχείο μελάνι. Ολοκλήρωσε το βιβλίο του με τις τελευταίες σταγόνες από το μελάνι αυτό.

Για πολλούς δημιουργούς σημαντικό ρόλο στη συγγραφική τους έμπνευση διαδραμάτιζαν οι μυρωδιές, ευχάριστες ή δυσάρεστες. Για τον Γερμανό θεατρικό συγγραφέα και ιστορικό Φρίντριχ Σίλερ ήταν η μυρωδιά των μήλων που άφηνε να σαπίσουν στα συρτάρια του γραφείου του, για τον Άγγλο ποιητή λόρδο Βύρωνα τα μανιτάρια που έκρυβε στις τσέπες του, ενώ ο «καταραμένος ποιητής» Σαρλ Μπωντλαίρ είχε ανάγκη να περιτριγυρίζεται από αρώματα.

Άλλοι συγγραφείς είχαν την ιδιαιτερότητα να δημιουργούν ξαπλωμένοι στο κρεβάτι τους. Ο συγγραφέας του «Οδυσσέα» Τζέιμς Τζόις, λόγω της ιδιαίτερα αδύναμης όρασής του, είχε καθιερώσει ένα συγκεκριμένο τρόπο συγγραφής, που του επέτρεπε να βλέπει καλύτερα όταν γράφει: Ξαπλωμένος μπρούμυτα στο κρεβάτι, χρησιμοποιώντας μόνο μολύβια μπλε χρώματος και φορώντας ένα λευκό παλτό. Όντας ξαπλωμένος ήταν πιο κοντά στο χαρτί, ενώ το μπλε χρώμα του μολυβιού τον βοηθούσε να βλέπει πιο καθαρά. Το λευκό χρώμα του παλτό από την άλλη, αντανακλούσε περισσότερο φως.

Ξαπλωμένη έγραφε και η Αμερικανίδα ποιήτρια Μάγια Αγγέλου, αλλά ποτέ στην δική της κρεβατοκάμαρα. Συνήθιζε να κλείνει δωμάτια σε ξενοδοχεία και, αφού ζητούσε από το προσωπικό να αδειάσει το δωμάτιο από κάθε διακοσμητικό αντικείμενο, έγραφε απερίσπαστη από τις 6:30 το πρωί έως τη 13:30 το μεσημέρι κι έπειτα επέστρεφε στο σπίτι της. Η ολοκλήρωση του έργου της συνοδευόταν πάντοτε από ένα ποτήρι sherry.

Ξαπλωμένος την ώρα της δημιουργίας ήταν και ο Τρούμαν Καπότε, δημιουργός του αριστοτεχνικού «Πρόγευμα στο Τίφανις». Ξαπλωμένος στον καναπέ του, παρέα με πολλούς καφέδες ή αλκοόλ και τσιγάρα. Τη χαλαρή αυτή στάση, όμως, συνόδευαν πολλές εμμονές. Για παράδειγμα δεν άρχιζε ποτέ να γράφει ή να ολοκληρώνει κάτι τις Παρασκευές, δεν έμενε ποτέ σε δωμάτια που είχαν τον αριθμό 13, δεν τηλεφωνούσε ποτέ σε φίλους που ο αριθμός τηλεφώνου τους είχε άθροισμα 13, ενώ το τασάκι του δεν έπρεπε να έχει πάνω από 3 αποτσίγαρα.

Για άλλους συγγραφείς η έμπνευση ερχόταν μέσα από τον εθισμό και συγκεκριμένα από την κατανάλωση του καφέ. Σε υπερβολικές ποσότητες. Λέγεται ότι ο Γάλλος λογοτέχνης Ονόρε ντε Μπαλζάκ κατανάλωνε μέχρι και 50 φλιτζάνια καφέ την ημέρα, ποσότητα που του επέτρεπε να αντέξει τις ολονυχτίες συγγραφής, αλλά τον βοηθούσε και να αναπτύξει καλύτερα τις ιδέες του. Την ίδια συνήθεια λέγεται ότι διατηρούσε και ο μεγάλος φιλόσοφος και συγγραφέας Βολταίρος.

Από την άλλη, η έμπνευση επισκεπτόταν την «βασίλισσα του εγκλήματος» Αγκάθα Κρίστι ενώ έτρωγε μήλα χαλαρώνοντας στη μπανιέρα της, ο Νταν Μπράουν, ο συγγραφέας του Κώδικα Ντα Βίντσι, ακολουθούσε τη λεγόμενη «θεραπεία της αντιστροφής», δηλαδή να κρέμεται ανάποδα, στάση που θυμίζει τις νυχτερίδες, ο Δρ. Σέους, ο Αμερικανός συγγραφέας παιδικών βιβλίων και εικονογράφος, φορούσε ένα από τα πολυάριθμα καπέλα του, κάθε φορά που ξέμενε από έμπνευση, ενώ ο νομπελίστας Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες δεν ξεκινούσε να γράφει πριν διαβάσει εφημερίδες και ενημερωθεί για την επικαιρότητα.

Συνήθειες που αγγίζουν τα όρια της ιδιοτροπίας ή της εκκεντρικότητας, αλλά προφανώς αναγκαίες για τους μεγάλους δημιουργούς, ώστε να παράγουν έργα υψηλής τέχνης. Συνήθειες ακατανόητες, στο μεγαλύτερο βαθμό, αλλά οπωσδήποτε δικαιωμένες από το έξοχο τελικό αποτέλεσμα.

Πηγές:

Γνωστοί συγγραφείς και οι παράξενες συνήθειές τους. Διαθέσιμο στο: https://www.maxmag.gr/vivlio/gnostoi-syggrafeis-kai-oi-paraxenes-synitheies-toys/

10 συγγραφείς και οι παράξενες καθημερινές τους συνήθειες! Διαθέσιμο στο: https://www.tsemperlidou.gr/mind-spa/music-books-cinema-tv/10-syngrafeis-kai-oi-paraksenes-kathimerines-tous-synitheies

Εννιά περίεργες συνήθειες μεγάλων συγγραφέων που τους βοηθούν στο γράψιμο. Διαθέσιμο στο: https://www.skillbox.gr/news/view/Nea/8860/Ennia-perierges-synitheies-megalon-syggrafeon-poy-toys-voithoyn-sto-grapsimo

Μπουκέτο. Η (sic) ιδιοτροπίες μεγάλων συγγραφέων. Διαθέσιμο στο: file:///C:/Users/Sokratous%20Eleni/Downloads/129242-129187-1-PB%20(1).pdf

Οι παρανοϊκές συνήθειες δέκα διάσημων ιδιοφυιών. Διαθέσιμο στο: https://24h.com.cy/oi-paranoikes-sinitheies-10-diasimon-idiofiion/

Οι παράξενες και εκκεντρικές συνήθειες μεγάλων συγγραφέων στο γράψιμο! Διαθέσιμο στο: https://www.tsemperlidou.gr/alexandros-drivas/music-books-cinema-tv/paraxenes-ke-ekkentrikes-sinithies-megalon-singrafeon-sto-grapsimo

Οι «παραξενιές» μεγάλων προσωπικοτήτων εν ώρα εργασίας. Διαθέσιμο στο: https://www.mixanitouxronou.gr/o-betoven-sinethete-sto-banio-o-ntikens-kimotan-stin-voria-plevra-tou-krevatiou-gia-na-efthigrammizete-me-ti-gi-o-proust-isepnee-opio-me-kapno-i-paraxenies-megalon-prosopikotiton-en-ora-ergasia/

Οι 5 πιο ασυνήθιστες συνήθειες του Έρνεστ Χέμινγουεϊ. Διαθέσιμο στο: https://www.news247.gr/kosmos/oi-5-pio-asinithistes-sinitheies-tou-ernest-xemingouei 

Οι πιο περίεργες συνήθειες διάσημων συγγραφέων. Διαθέσιμο στο: https://www.tfcmagazine.com/perierges-sinitheies-diasimwn-siggrafewn/

Αρθρογράφος: Ελένη Σωκράτους

Βιογραφικό Αρθρογράφου:

Ονομάζομαι Ελένη Σωκράτους. Γεννήθηκα στην Αθήνα, αλλά μένω μόνιμα στην Κέρκυρα πάνω από τη μισή μου ζωή. Έχω ολοκληρώσει προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές στο Τμήμα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου, ενώ στις πιο πρόσφατες επιμορφωτικές μου δραστηριότητες ανήκει η παρακολούθηση σεμιναρίων δημιουργικής γραφής. Εργάστηκα ως φιλόλογος στην ιδιωτική εκπαίδευση για περισσότερο από 20 χρόνια, καθώς και σε ερευνητικά προγράμματα ως ιστορικός. Τα τελευταία 7 χρόνια ασχολούμαι με τη συγγραφή και επιμέλεια κειμένων.